شعرای هورامان [گه وره پیاوانی کورد(بزرگان کرد) ]

من طرف **koorosh** السبت نوفمبر 07, 2009 11:20 am

زندگینامه چند تن از شاعران هورامان و قطعه شعری از آنها

ماموستا محمد امین میرزایی

ماموستا محمد امین میرزایی مشهور به میرزای هورامی در سال 13۳۵در هورامان تخت(روستای کماله) به دنیا آمد. تحصیلات علوم دینی را در شهرها و روستاهای کردستان به اتمام رساند سپس به امامت جماعت در روستاهای اطراف سنندج مشغول شد و در کنار تدریس در مدرسه علوم دینی تحریر کتاب «سه وزه ی کوسالان» را به پایان رسانید.که این کتاب مجموعه ای از اشعار وی در سالهای 62-1350میباشد و آن را در خرداد سال 1362 انتشار داد.ونیز کتاب « ده وله تنامه و روله بزانی » ملا خدر رواری را به چاپ رسانید . همچنین کتاب ارزشمند سراج الطریق اثر مصنف چوری(ملا ابوبکر) را تصحیح و چاپ نمود.وی هم اکنـون در صدا و سیمای کردستان در بخش رادیو هورامی مشغول به فعالیت هستند و نیز قصد انتشار دومین مجموعه شعر خود به نام «زه ردی خه زان» را در سالهای آتی دارند.

دو شعر مربع از میرزای هورامی

دابــــــــــــو
وه سایه ی
په ربه رزی
قــــورئان

وه سایه ی
ره حمـه ت
پــه ی تون
به قوربان

په ربه رزی
پـــه ی تون
چـــــی تـا
ئاسمـان

قورئــــــــان
بــه قوربان
ئـــاسمـان
ئـــامــان

شعر مربع : شعری است كه .... ادامه مطلب را مشاهده فرمایید

زندگینامه چند تن از شاعران هورامان و قطعه شعری از آنها

ماموستا محمد امین میرزایی

ماموستا محمد امین میرزایی مشهور به میرزای هورامی در سال 13۳۵در هورامان تخت(روستای کماله) به دنیا آمد. تحصیلات علوم دینی را در شهرها و روستاهای کردستان به اتمام رساند سپس به امامت جماعت در روستاهای اطراف سنندج مشغول شد و در کنار تدریس در مدرسه علوم دینی تحریر کتاب «سه وزه ی کوسالان» را به پایان رسانید.که این کتاب مجموعه ای از اشعار وی در سالهای 62-1350میباشد و آن را در خرداد سال 1362 انتشار داد.ونیز کتاب « ده وله تنامه و روله بزانی » ملا خدر رواری را به چاپ رسانید . همچنین کتاب ارزشمند سراج الطریق اثر مصنف چوری(ملا ابوبکر) را تصحیح و چاپ نمود.وی هم اکنـون در صدا و سیمای کردستان در بخش رادیو هورامی مشغول به فعالیت هستند و نیز قصد انتشار دومین مجموعه شعر خود به نام «زه ردی خه زان» را در سالهای آتی دارند.

دو شعر مربع از میرزای هورامی

دابــــــــــــو
وه سایه ی
په ربه رزی
قــــورئان

وه سایه ی
ره حمـه ت
پــه ی تون
به قوربان

په ربه رزی
پـــه ی تون
چـــــی تـا
ئاسمـان

قورئــــــــان
بــه قوربان
ئـــاسمـان
ئـــامــان

شعر مربع : شعری است كه به دو صورت افقی و عمودی خوانده میشود.

بـه میـــــــــرزایی
خه لات کــــــه ره
نیــــم نگـــــاهـی
جمشیدی جم

خـه لات کـــــه ره
نـه ک بــه درمــان
روحـــــــی ره وان
به گوشه ی چه م

نیـــــــــم نگاهی
روحـــــی ره وان
بـه سه رگه ردان
په ری هه ر ده م

جمشیـــدی جم
به گوشه ی چه م
په ری هـــه رده م
قـــــامه تـم خـه م

ولی دیوانه:

وَلی(ولید) مشهور به دیوانه فرزند کدخدا محمد « حه مه سور » در سال ۱۲۰۵ هجری شمسی در روستای کماله از توابع هورامان تخت متولد شد .وی از جمله بزرگان قرن چهاردهم می باشد که در کتاب تاریخ مشاهیر کردج2 مختصری از زندگینامه و اشعار او آمده است .

ولید عاشق دختری به نام شمسه (شه م ) شد ، بر حسب تقدیر در وصال یار ناکام ماند و همچو مجنون سر به کوه و بیابان زد ، عاقبت در سال ۱۲۶۰ هجری سمسی از دنیا رفت.اشعار زیبا و سوزناک ولید گویای نهایت دلسپردگی او به معشوقش(شه م) میباشد.

اینک قطعه شعری از او را میخوانید:

یــاران!لـه جه رگم،یــاران !لـه جه رگم تیری شه م ئیمشه و درا له جه رگم

بــــه و تیــری مــژه ئاکــامی مــه رگم شهیـــدم کفن مــه کــه ن به بـه رگم

هه ر وا بـه خوینی زامـــی جه رگه وه بمخه نه ژیر خاک خوین وه به ر گه وه

بـــــه لام وصیتم ئـــــه مـــه بی لاتان هه رچــه ند که و تومه دوور له ولاتان

تنها قبره که م له ریــــی خیلان بــی نزیک هــوارگه ی عه ر عه ر بالان بی

«کیِلیِک»ی برز بی وه قد بالای شه م له ژوور سه رم بـــی ، بی زیاد و که م

«طاقیک»ی وینه ی طاقی ئه بروی ئه و که سوجده گاهــی روحم بی به شـه و

بنوسن به خوین جه رگی سه ر کردووم که من به تیـری ده سی شه م مردووم

چونکه ئـــه و شه می تــــاتـــاری چینه لــه ده شـــــت بیزاوه ، جبــل نشیــــنه

به لکوو هه ل که وی له ری گـــــــوزاری ری بخـــــاته ســـه ر قه بره که م جاری

بزانـــی کوشته ی ده ستـــی خویه تی له خــــاکدا مه یلی ره نگ و بویه تــــی

عبد الله بیگ:

عبد الله بیگ پسرمحمد شفیع بیگ یکی از خانهای هورامان تخت بوده که در ادب هورامی اهتمام تام داشته و شعر هورامی نیکو می سرود . درواقعه سال 1310هجری شمسی که رضا شاه اقدام به دستگیری عده زیادی از سران مناطق کرد نشین نمود ، عبدالله هم دستگیر شد و در اصفهان به مدت 10 سال زندانی شد ؛ آنجا بود که بیشتر اشعارش را به تحریر گذاشت . عبدالله سه سال پس از آزادی از زندان(1323ه.ش) در سن 67 سالگی وفات کرد.

یاران ، هامسه ران ، ئیمشه و خـاوی دیم جـــه زندان سخت عه جه ب خاوی دیم

ئـــــــــــــازادی وطن ، هــــــــــورامانم دیم ئیلاخانی چـــــــــــول ، کوسالانم دیم

وه نه وشه ی وه ش بو ، چنـــور هه ردان ئاما نه خـــاوم ، په ی ده وای ده ردان

چه نی هامسه ران نشسته بیم شــــاد به که یف و ئاهه نگ غم مه دام وه باد

گوش وه صدای ساز ، چه م به نگــــــاوه جـــه قاوه خـــانه ی رای کـه مـــــالاوه

لیــــــــو به پیـاله ی عـــه قیق ره نگه وه گاهی پر به شه وق،گا به خـه نده وه

جه ی عیش و نشاط جه ی خه وی به تال زندانم ئه صله ن نــــامان وه خـــه یال

هه ر پاســـــــه م زانان ، ویــم شهریارم چه رخــــی که ج کردار نه دان ئازارم

پاسه م مــــه زانا شای خاوه ن به ختم نه زانــــام مه زلووم زندانی سه ختم

صیدی:

صیدی شاعر یزرگ هورامان در سال 1199 هجری تا سال 1265 هجری میزیسته است. و بیش از 1500 قطعه شعر دارد، بیشتر اشعارش به شیوه اورامی كهن اوستائی و فارسی بوده است. و اشعاری نیز به زبان عربی دارد. نامش ملا محمد سلیمان فرزند حاج سید محمد خانقاهی و در قریه خانقاه پاوه متولد گردیده و نزد بیشتر اساتید هورامان و حوالی شهر زورتلمذ و آخرین مراحل تحصیل را از محضر ماموستا جلال خورمالی استفاده و از حضور ایشان مجاز شده. صیدی پس از اتمام تحصیل به شهر هورامان تخت رفته و در آنجا ماندگار و متا هل گردیده و سمت مدرس علوم دینیه و امام جمعه و جماعت شهر اورامان تخت را داشته و ضمناً با كسب باغبانی امرار معاش مینموده است.

یا رب به روح احمد صلوات صد هـزاران بر شاه دین محـمّد صلوات صــد هزاران

بـــر ساكــن مدیـنه آن پـاك دل ز كینـه زین بنـده كمیــنه صلـوات صد هــزاران

بر شاه تاج لولاك سلطان عرصــه خاك هر لحظه از دل پاك صلوات صد هزاران

بر نـور پاك یاسین ختـم رُسُل شـهِ دین بادا به روحش آمین صلوات صد هـزاران

بر جَدّهردو سِبطَین شبگردقاب قَوسَین فی الغارِثانِیَ إثنَـین صلوات صد هزاران

آن پیشـوای عالَم مخـــتار نــسل آدم بر مرقـدش دمـادم صلـوات صد هزاران

برآن شفــیع امّت كـانِ سخـا و رحمت سالار دیــن خلـوت صلوات صد هزاران

چون بشنوی تو نامش ازبهـر احـترامش فرست صدسلامش صلوات صد هزاران

آن صـاحب وسیلـه وان مـادح فضـیله بر تربتش رسـیده صلوات صد هـزاران

آن امّــی سخـن دان دانــای سـرّ قــرآن بادا به روحش از جان صلوات صد هزاران

چون دین ز چـاریارش دائم قویست كارش بـر هر یكـی نـثارش صـلوات صـــد هـزاران

«صیدی»درود احمد خوش دولتیست سرمد بفـرست بــــر محمّـد صلــوات صـد هــزاران