آندروپوز يا يائسگي مردانه

مدتي است كه احساس مي‌ كنيد ميل جنسي ‌تان كاهش يافته، قدرت استخوان‌ها و حجم عضلات ‌‌تان كم شده، دچار اضافه وزن و بي‌ خوابي و
افسردگي شده‌ايد و ... . اين ها مي‌ تواند نشانه‌ هاي آندروپوز
(Andropause) يا يائسگي مردانه باشد. ولي نگران نباشيد. براي يائسگي
مردانه نيز راه‌ حل‌هايي وجود دارد تا همانند يائسگي زنانه، عوارض آن را
كاهش دهيد.
از
جمله عوامل بروز يائسگي مردانه، افزايش سن و كاهش ميزان هورمون تستوسترون
در بدن است كه بر سلامت جسم و روان فرد اثر مي‌ گذارد و عوارض آن از 50
سالگي به بعد نمايان مي‌ شود.
بررسي
‌ها نشان داده است، 7 درصد مردان 10 تا 60 سال، 22 درصد مردان 60 تا 80
سال و 36 درصد مردان 80 تا 100 سال دچار كمبود تستوسترون هستند.
در
مردان غدد هيپوتالاموس و هيپوفيز وظيفه كنترل ترشح تستوسترون را بر عهده
دارند. ترشح نوعي هورمون به نام GnRH توسط هيپوتالاموس به هيپوفيز كمك مي‌
كند تا هورموني موسوم به LH را ترشح كند كه بر سلول‌ هاي خاص بيضه
(سلول‌هاي ليديگ) تاثير مي‌ گذارد.
نشانه
‌هاي كاهش تستوسترون در مردان چندان قابل تشخيص نيست، چون مكانيسم‌ هاي
كمكي نظير توليد هورمون ‌هاي آندروژن توسط غدد فوق ‌كليوي بر آن تاثير مي
‌گذارد. وقتي ميزان ترشح تستوسترون كاهش مي ‌يابد، بدن مقداري از هورمون
پيش ساز تستوسترون را تبديل به تستوسترون مي‌ كند، اما از نشانه‌ هاي كاهش
تستوسترون در بدن مي ‌توان به سردرد، كاهش قدرت ديد، كوتاهي قد در نتيجه ي
پوكي استخوان و كم خوني جزيي اشاره كرد.هورمون ‌درماني جايگزين


هورمون
درماني جايگزين از سال 1990 در آمريكا به وجود آمد و طرفداران زيادي پيدا
كرد، به طوري كه تجويز آن بين سال ‌هاي 1999 تا 2002 به 170 درصد رسيد.
پزشكان
معمولا تستوسترون را از راه درون عضله ‌اي يا زيرپوستي تزريق مي ‌كنند. در
مرداني كه به اندازه كافي بدن شان تستوسترون توليد نمي ‌كند، دريافت اين
هورمون مي ‌تواند مفيد باشد و بر حجم ماهيچه ‌اي، اخلاق و خواب آن ها
تاثير بگذارد، اما به نظر نمي ‌رسد تزريق اين هورمون بر ميل جنسي و قدرت
بدني چندان تاثيري داشته باشد. البته بايد به اين موضوع نيز توجه داشت كه
هورمون درماني جايگزين در مردان مي ‌تواند خطراتي نيز به دنبال داشته باشد
و پزشك مربوطه بايد پروستات و ميزان هموگلوبين خون را در مردان تحت
معالجه، زير نظر داشته باشد.چگونه مي‌ توان از كاهش تستوسترون جلوگيري كرد؟


به جز افزايش سن، عوامل بسياري در كاهش تستوسترون دخيل هستند؛ به عنوان مثال، انجام ورزش هاي استقامتي، استرس و افسردگي مي‌
تواند سبب كاهش ترشح هورمون تستوسترون شود. برخي تحقيقات نيز روشن كرده
است كه جايگاه اجتماعي مردان بر ميزان ترشح تستوسترون در بدن شان تاثير
مي‌ گذارد. تحريك جنسي نيز سبب افزايش ميزان تستوسترون در خون مي ‌شود.
محققان بيان داشته اند كه تاثير مواد غذايي بر ميزان ترشح هورمون
تستوسترون در مردان گياهخوار و گوشتخوار يكسان است، اما ميزان ترشح نوعي
هورمون به نام SHBG در گياهخواران بالاتر است كه مي ‌تواند سبب كاهش
تستوسترون در دسترس شود. جالب ‌تر آن كه ميزان ترشح هورمون تستوسترون در
افرادي كه در ارتفاعات زندگي مي‌ كنند، بسيار پايين ‌تر از ميزان ترشح اين
هورمون در ساكنان سواحل درياست. عوامل كاهش دهنده ي ترشح تستوسترون


استرس
استرس
اثري مخرب بر كاركرد غدد هيپوتالاموس و هيپوفيز كه مراكز كنترل هورمون
تستوسترون هستند، دارد. استرس همچنين سبب كاهش LH (هورمون محرك ترشح
تستوسترون در سلول ‌هاي بيضه) و كاهش كلي ترشح اين هورمون در بدن مي‌ شود.
تحقيقات پژوهشگران ژاپني روي موش ‌هاي آزمايشگاهي نشان داده است ميزان
ترشح تستوسترون در يك استرس شديد كاهش چشم ‌گيري پيدا مي ‌كند.
كمبود خواب
كمبود
خواب نيز بر ميزان تستوسترون ترشحي در بدن تاثير مي ‌گذارد. تحقيقات
پژوهشگران دانشگاه شيكاگو بر 12 مرد سالم 64 تا 74 ساله نشان داده است كه
رابطه مستقيمي بين ميزان خواب شبانه و ميزان ترشح تستوسترون در روز وجود
دارد.
ديابت و سندرم متابوليك
تحقيقات بسياري ثابت كرده است بدن افراد مبتلا به ديابت نوع
2 و سندرم متابوليك كه هر دو به چاقي پايين تنه يا فشار خون بالا دچار
هستند، ميزان تستوسترون كمتري نسبت به ديگران توليد مي ‌كند. بين 20 تا 64
درصد مردان مبتلا به ديابت، تستوسترون كمي دارند. اين موضوع به ويژه در
مردان مسن بيشتر است.
افسردگي
پايين
بودن تستوسترون خون مي ‌تواند به دليل افسردگي باشد. محققان در پژوهشي 44
مرد افسرده 40 تا 65 سال را مورد بررسي قرار دادند و بين ساعت 8 تا 11
صبح، خون افراد ناشتا را بررسي كردند. نتايج بررسي‌ ها نشان داد ميزان
تستوسترون در افراد مبتلا به افسردگي كمتر از افراد سالم است. جالب است كه
مصرف تستوسترون در افراد جوان و سالخورده سبب از بين رفتن افسردگي مي‌ شود.
الكل
مصرف الكل بر
غدد كنترل كننده و ترشح كننده تستوسترون نظير هيپوتالاموس، هيپوفيز داخلي
و بيضه اثر مخرب دارد و مي‌ تواند سبب كاهش توانايي جنسي و ناباروري آن ها
شود. الكل بر سلول ‌هاي ليديگ بيضه كه ترشح ‌كننده تستوسترون هستند، تاثير
مي گذارد و مي ‌تواند سبب كاهش ترشح تستوسترون و در نتيجه افت تمايل جنسي
شود.
آفت‌كش‌ها
مواد
شيميايي موجود در برخي آفت ‌كش‌ ها مي‌ توانند ترشح هورمون‌ ها را مختل
كنند. محققان دانشگاه هاروارد نشان دادند مرداني كه با برخي آفت‌كش‌ها كار
مي‌ كنند، ميزان تستوسترون خون شان در مقايسه با ديگر مردان پايين تر است.

محققان با
بررسي پرونده پزشكي 286 مردي كه بين سال‌هاي 2000 تا 2003 به مركز
ناباروري ماساچوست مراجعه كرده بودند، متوجه شدند رابطه نزديكي بين وجود
مواد شيميايي آفت‌كش‌ها در خون و پايين بودن ميزان هورمون تستوسترون وجود
دارد.