مرگ خوش

مرگ خوش [La Mort heureuse]. رمانی از آلبر کامو (1913-1960)، نویسنده فرانسوی، که بین سالهای 1936 و 1938 نوشته، و پس از مرگ نویسنده، در 1971 منتشر شد. این رمان، با عنوان معمایی‌اش، نخستین مرحله بیگانه نیست؛ حتی اگر بعضی صفحات آن مثل یکشنبه مورسو گذاری باشد از یکی به دیگری. طرح و توطئه، شخصیت اصلی با وجود تشابه اسمی‌و سبک اثر، در این دو رمان بسیار باهم فرق دارند. پاتریس مرسو، از کارکنان جوان الجزیره‌ای، شخص معلولی را به نام زاگرو به قتل می‌رساند – البته به نظر می‌رسد با توافق خود قربانی باشد- تا پولش را تصاحب کند. این جنایت سبب می‌شود که مرسو، برای نجات زندگی خویش، بگریزد و فرصت یابد تا به دلخواه خود زندگی کند. او به مسافرت می‌رود و زندگی جمعی را در الجزیره تجربه می‌کند، و در شنوتا به تنهایی در کنار دریا مستقر می‌شود. در پایان آنچه تکاپو و طی طریق رازآشنایانه جلوه می‌کند، اما در قلب زندگی روزمره تداوم می‌یابد، با آگاهی کامل و در توافق با دنیا، خشنود می‌میرد. ضعف رمان، که کامو آن را پذیرفته بود و دقیقا به همین علت منتشرش نکرده بود، در آن است که فاقد ضرورت باطنی بوده و از گسستگیهای لحن و سطح گفتار مشحون است. رمان حوادث فرعی را که از تجربه نویسنده ناشی شده و درست سامان نیافته است در کنار هم قرار می‌دهد: سفری ملال‌انگیز به اروپای مرکزی، یا زندگی در الجزیره با سه زن، در «خانه‌ای پیش چشم دنیا» و فصلهایی که مبتنی بر افسانه‌سازیهای داستانی است. اما رمان دارای قطعه‌هایی بسیار جالب و اغلب تغزلی است؛ و همچون کالیگولا، گواهی است بر اهمیت تأثیر نیچه، وسوسه خودپرستی، و میل به پیوند دادن خوشبختی و روشن‌بینی.