دارو بدون آب ... هرگز!!

نيم ساعت قبل از غذا، نيم ساعت بعد از غذا، روزي يك عدد و...، اينها جملاتي است كه هميشه از پزشك متخصص مي‌شنويم.
اما آيا اهميت اين جملات را در خوردن داروها مي‌دانيد؟ آيا تا به حال پزشك
يا داروسازي به‌طور دقيق نحوه مصرف داروها را براي شما توضيح داده است؟

دكتر خرم دوست، داروساز، درخصوص مهم‌ترين نكات مربوط به مصرف دارو، يعني تداخل آن با غذا توضيح مي‌دهد.

تداخل دارو و غذا تا چه اندازه اهميت دارد؟
غذايي كه مي‌خوريم،
تركيب بسيار پيچيده‌اي از مواد معدني، مواد آلي، پروتئين‌ها، ويتامين‌ها
و... است. زماني كه يك دارو را مصرف مي‌كنيم، مواد متعددي وارد بدن ما
مي‌شوند، يعني علاوه بر مواد اصلي دارو، تركيبات ديگري هم در فرمولاسيون
آن وجود دارد. قاعدتا زماني كه غذا و دارو با هم مصرف مي‌شوند، واكنش‌هايي
را ايجاد مي‌كنند و در اغلب موارد، اين واكنش‌ها باعث كاهش اثر داروها در
بدن مي‌شوند.



بهترين زمان مصرف داروها، زماني است كه معده خالي است، زيرا در اين حالت
بين غذا و دارو تداخلي پيش نمي‌آيد و دارو بهتر جذب مي‌شود. نيم ساعت قبل
و بعد از غذا، معده خالي است.البته دراين خصوص داروهاي ضد‌درد استثنا
هستند كه حتما بايد با معده پر مصرف شوند.

مهم‌ترين و شناخته شده‌ترين تداخلات غذا و دارو در مورد رايج‌ترين داروهاي مصرفي كدام‌ها هستند؟
شايد مهم‌ترين اين تداخلات، مصرف بعضي از آنتي‌بيوتيك‌ها با فراورده‌هاي
لبني يعني شير و ماست و... است، به‌خصوص خانواده تتراسايكلين‌ها كه
خانواده بزرگي از آنتي‌بيوتيك‌ها هستند. اين آنتي‌بيوتيك‌ها اگر همراه با
غذا مصرف شوند، جذب‌شان به‌شدت كاهش پيدا مي‌كند، به‌طوري كه آنتي‌بيوتيك‌
اثر درماني خود را از دست خواهد داد. به‌دليل اينكه كلسيم موجود در لبنيات
با آنتي‌بيوتيك تركيبي را ايجاد مي‌كند كه اجازه نمي‌دهد دارو جذب بدن
شود، در نتيجه دارو در دستگاه گوارش مي‌ماند و سپس دفع مي‌شود. در اين
موارد بايد آنتي بيوتيك را با معده خالي و همراه با آب مصرف كرد.

براي اينكه اين اتفاق نيفتد چه توصيه‌اي به بيماران داريد؟
اول
اينكه دارو را با معده خالي مصرف كنند. دوم اينكه اگر به دلايلي مجبورند
دارو را با غذا مصرف كنند بايد يك روال ثابت داشته باشند، يعني اگر قرار
است دارو را با صبحانه بخورند، هميشه سر يك ساعت معين با صبحانه ميل كنند،
نه اينكه يك روز ساعت 7 دارو را مصرف كنند و روز بعد ساعت 10، زيرا بدن ما
به ميزان جذب دارو همراه با غذا عادت مي‌كند و اگر اين شرايط دائما تغيير
‌كند، بدن دچار مشكل خواهد شد. اين مسئله به‌خصوص در مورد داروهايي كه
به‌صورت طولاني‌مدت استفاده مي‌شوند، بايد رعايت شود، مانند داروهاي
ضد‌ديابت، داروهاي هورموني مانند لووتيروكسين و بعضي از داروهاي قلبي و
عروقي.

چه استثنا‌هايي در رابطه با مصرف داروها همراه با غذا وجود دارد؟
يك استثنا آب است. درست است كه آب هم يك ماده غذايي است اما توصيه مي‌كنيم
كه دارو حتما با آب استفاده شود. علتش هم اين است كه اگر دارو را بدون آب
بخوريم، ممكن است در مري باقي بماند و مشكلاتي را ايجاد كند.

يكي ديگر از استثناها، مصرف داروهاي ضد‌درد است. با مصرف داروهاي ضددرد
شايع مانند آسپيرين، مفناميك اسيد، ايندومتاسين، ايبوبروفن، ديكلوفناك،
پيروكسيكام و...چون احتمال بروز اختلال گوارشي وجود دارد، بايد همراه با
غذا مصرف شوند تا مشكل كمتري ايجاد كنند، حتي اگر كسي مشكل گوارشي نداشته
باشد